Een woningcorporatie koopt gronden van een gemeente. Later besluit zij echter af te zien van de koop, onder betaling van een vergoeding van € 2,3 mln. Is deze vergoeding belast met btw? Zo ja, kan de woningcorporatie die btw dan ook in aftrek brengen? Advocaat-Generaal Ettema heeft hier onlangs een conclusie over gepubliceerd.
Belanghebbende in deze zaak is een woningcorporatie. Zij sluit in 2009 een overeenkomst met een gemeente op basis waarvan zij o.a. verschillende grondposities koopt van de gemeente, bestemd voor de realisatie van koopwoningen. In 2013 wordt de koop deels ontbonden, hiervoor betaalt de corporatie een (schade)vergoeding aan de gemeente van € 2,3 mln. Dit bedrag is gebaseerd op het verschil tussen de overeengekomen koopsom en de verkoopprijs die de gemeente bij verkoop aan een derde verwacht te ontvangen. De gemeente berekent btw over de schadevergoeding. In hoeverre kan de corporatie deze btw in aftrek brengen?
Schadevergoeding en btw
De A-G is voorzichtig bij het beantwoorden van de vragen. Zij geeft de Hoge Raad in overweging vragen te stellen aan het Europese Hof van Justitie. Tegelijkertijd geeft zij wel haar mening over de voorliggende vragen.
De eerste vraag is of de gemeente wel terecht btw heeft berekend over de schadevergoeding.
Een schadevergoeding is niet belast met btw. Dat klinkt eenvoudig, maar in de praktijk is vaak lastig vast te stellen of inderdaad sprake is van een schadevergoeding, dan wel of sprake is van een vergoeding voor een (btw-belaste) tegenprestatie.
Als de (schade)vergoeding eigenlijk helemaal niet belast is met btw, is onterecht btw in rekening gebracht en kan deze per definitie niet in aftrek worden gebracht. De vraag is overigens dan nog wel of de woningcorporatie een andere (civielrechtelijke) mogelijkheid heeft om dit bedrag terug te vorderen van de gemeente. En of de gemeente dit bedrag nog kan terugvorderen van de Belastingdienst.
Volgens de A-G dient het aan de gemeente betaalde bedrag slechts ter compensatie van het nadeel dat de gemeente lijdt door het niet uitvoeren van de overeenkomst. Een schadevergoeding derhalve, en geen vergoeding voor een prestatie. In dat geval is dus ten onrechte btw in rekening gebracht, die de woningcorporatie dan per definitie niet in aftrek kan brengen.
Aftrek btw over schadevergoeding
Mocht wel terecht btw zijn berekend over de schadevergoeding, dan is de vraag in hoeverre deze in aftrek kan worden gebracht door de woningcorporatie. De A-G concludeert voorzichtig dat de btw wel volledig aftrekbaar is, omdat de vergoeding is betaald in verband met een overeenkomst die zag op een voorgenomen btw-belaste activiteit, namelijk de verkoop van nieuwbouwwoningen.
Gevolgen voor de praktijk
Uit deze zaak blijkt eens te meer dat schadevergoedingen en btw vaak complex zijn en hier aanzienlijke bedragen mee gemoeid zijn. Het is dan ook van belang om bij een (dreigende) voortijdige beëindiging van een project de btw-positie zorgvuldig in kaart te brengen. Onderhavige zaak zal daarvoor mogelijk extra handvaten bieden.
Note: Als gevolg van nieuwe jurisprudentie en wetswijzigingen kan het voorgaande op het moment van lezen achterhaald zijn. Wij adviseren dat u zich ook altijd laat informeren over de actuele stand van de jurisprudentie en wetgeving, graag staan wij u hierin bij.